สภาพทั่วไปและข้อมูลพื้นฐาน

1.ด้านกายภาพ

     ที่ตั้งของตำบลเมืองพล

                        ข้อมูลประวัติของตำบลเมืองพล    “พล” แปลว่า กำลังทหารที่มีไว้ป้องกันประเทศชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และจากการเล่าขานกันมาถึงการตั้งอำเภอพล เมื่อปีพุทธศักราช 2321สมเด็จพระเจ้าตากสิน หรือเรียกกันว่า “พระเจ้ากรุงธนบุรี” ได้โปรดให้ เจ้าพระยาจักรี กับเจ้าพระยาสุรสีห์ ยกทัพไปปราบปรามเจ้านครเวียงจันทร์ ที่คิดแข็งเมืองเอาใจออกห่างจากกรุงธนบุรี  ซึ่งการเดินทัพในครั้งนี้ต้องผ่านจังหวัดนครราชสีมา มุ่งสู่เวียงจันทร์ จึงได้หยุดตั้งค่ายที่พักกองทหาร ณ ที่บ้านเมืองพลปัจจุบัน เพื่อรวบรวมกำลังพลและเสบียงอาหารเพิ่มเติมจากราษฎรในเขตจังหวัดขอนแก่น ชัยภูมิ มหาสารคาม และบุรีรัมย์ ในการสร้างค่ายที่พักคราวนี้ได้ขุดคันคูดินล้อมรอบตามแบบยุทธศาสตร์ในสมัยนั้นทุกประการ เพื่อทำการฝึกซ้อมทหารและเพื่อป้องกันการถูกโจมตีจากฝ่ายศัตรูด้วย  ครั้งรวบรวมทหารและฝึกซ้อมกลยุทธ์ได้ดีแล้วจึงเคลื่อนทัพไปเวียงจันทร์และหลวงพระบาง การรบปรากฏว่าได้ชัยชนะอย่างงดงาม คือได้พระแก้วมรกต จากหลวงพระบาง อันเชิญมาพร้อมกองทัพไปไว้ที่กรุงธนบุรี

           ครั้งต่อมาสถานที่ตั้งกองทัพอันเป็นภูมิประเทศที่มีคูดินล้อมรอบ มีน้ำบริบูรณ์ ปัจจุบันเลือกแหล่งนั้นว่า “บึงละเลิงหวาย” ในขณะนี้  จึงมีผู้คนอพยพเข้ามาตั้งบ้านเรือนขึ้น  เพราะทำเลแห่งนี้เหมาะแก่การทำมาหากินและปลอดภัยในการป้องกันโจรผู้ร้าย จึงให้ชื่อหมู่บ้านที่ตั้งใหม่ว่า “บ้านเมืองพล”โดยอาศัยภูมิประเทศที่มีคูดินรอบทั้งสี่ทิศ เมื่อได้พิจารณาลักษณะภูมิประเทศของบริเวณตั้งบ้านเมืองพล  ซึ่งปรากฏจนบัดนี้มีคูดินล้อมรอบเป็นรูปกลมยาวประมาณ 20 เส้น กว้าง  20 เส้น  บางแห่งได้ถูกทำลายเป็นที่ราบไปแล้ว และบางแห่งยังเห็นเป็นคูดินอยู่  ครั้งต่อมาในสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5  ได้ยกฐานะเป็นตำบลเมืองพล ขึ้นตรงต่อเมืองชนบท

            ครั้งปีพุทธศักราช 2457  กระทรวงมหาดไทยได้แบ่งเขตจัดตั้งอำเภอใหม่ ให้แยกตำบลเมืองพลออกจากอำเภอชนบท   โดยแต่งตั้งให้ขุนมัชการธนานุรักษ์(แสง ภาสะฐิติ) ซึ่งในขณะนั้นยังดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าภาษีสุราอยู่จังหวัดชัยภูมิ  ให้เป็นผู้พิจารณาแบ่งเขตจัดตั้งอำเภอพลขึ้น  จึงเห็นว่าหมู่บ้านเมืองพลมีทำเลที่เหมาะสมจะจัดตั้งเป็นอำเภอพล ขุนมัชการธนานุรักษ์(แสง ภาสะฐิติ) ได้สร้างที่ว่าการอำเภอขึ้นในบริเวณวัดสระจัทราวาส(ในปัจจุบัน)  แบ่งการปกครองออกเป็น 5 ตำบล คือ ตำบลเมืองพล ตำบลหนองเม็ก ตำบลแวงน้อย ตำบลเปลือยน้อย ตำบลแคนเหนือ  

            องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพลได้ยกฐานะจากสภาตำบลเป็นองค์การบริหารส่วนตำบลตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่  23  กุมภาพันธ์  2540 

            ปัจจุบัน องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล ตั้งอยู่ที่เลขที่ 190  หมู่ที่ 3  บ้านทับบา ตำบลเมืองพล อำเภอพล จังหวัดขอนแก่น อยู่ห่างจากอำเภอพล ประมาณ 3 กิโลเมตร ห่างจากจังหวัดขอนแก่น ประมาณ 80 กิโลเมตร ทางทิศใต้ อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานครไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือระยะทางประมาณ 400 กิโลเมตร

          ลักษณะทางภูมิศาสตร์ ขององค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล มีพื้นที่รวมประมาณ 26.61 ตารางกิโลเมตรหรือประมาณ 16,633 ไร่  เป็นพื้นที่ราบลุ่มสลับที่สูงแบบลูกคลื่น สูงกว่าระดับน้ำทะเลประมาณ 100-200 เมตร มีลำห้วยกระจายหล่อเลี้ยงในพื้นที่ เช่นลำห้วยแอก  มีอาณาเขต ดังนี้   

ทิศเหนือ           ติดต่อกับ  ตำบลโสกนกเต็น  อำเภอพล  จังหวัดขอนแก่น

ทิศใต้               ติดต่อกับ  ตำบลหนองแวงโสกพระ , ตำบลโนนข่า  อำเภอพล  จังหวัดขอนแก่น

ทิศตะวันออก     ติดต่อกับ  ตำบลหันโจด , ตำบลหนองเม็ก  อำเภอหนองสองห้อง จังหวัดขอนแก่น

ลักษณะภูมิอากาศ  สภาพดินฟ้าอากาศโดยทั่วไปของอำเภอพล ขึ้นอยู่กับอิทธิพลของมรสุมที่พัดประจำ ฤดูกาล ซึ่ง 2 ชนิด คือ มรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งพัดพามวลอากาศเย็นและแห้งจากประเทศจีนเข้าปกคลุมประเทศไทยตั้งแต่ ประมาณกลางเดือนตุลาคมถึงประมาณเดือนกุมภาพันธ์ ซึ่งอยู่ในช่วงฤดูหนาวของประเทศไทย ทำให้อำเภอพลมีอากาศหนาวเย็นและแห้งทั่วไป ส่วนมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ที่พัดพามวลอากาศชื้นจากทะเลและ มหาสมุทรเข้าปกคลุมประเทศไทยในช่วงฤดูฝน (ประมาณกลางเดือนพฤษภาคมถึงประมาณกลางเดือนตุลาคม)

ทำให้มีฝนตกชุกทั่วไป  แบ่งเป็น 3 ฤดู ประกอบ

              ฤดูฝน  เริ่มประมาณเดือนพฤษภาคม ไปสิ้นสุดเดือนตุลาคม ฝนที่ได้รับส่วนใหญ่เป็นฝนที่มากับมรสุมตะวันตกเฉียงใต้และจากพายุดีเปรสชันในภาคตะวันออกเฉียงเหนือมักเกิดปัญหาฝนทิ้งช่วง

              ฤดูหนาว  เริ่มประมาณกลางเดือนตุลาคมถึงกลางเดือนกุมภาพันธ์ เดือนตุลาคมเป็นระยะเปลี่ยนฤดูจากฤดูฝนเป็นฤดูหนาว มวลอากาศเย็นหรือลิ่มความกดอากาศสูงจากประเทศจีนเริ่มแผ่ลงมาปกคลุมโดยทั่วไป

ซึ่งได้นำความเย็นและแห้งแล้งมาสู่พื้นที่ส่วนใหญ่ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

               ฤดูร้อน  เริ่มตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนพฤษภาคม ภาคตะวันออกเฉียงเหนือเริ่มได้รับลมตะวันออกเฉียงใต้จากทะเลจีนใต้และจากอ่าวไทยแต่เนื่องจากภูมิภาคนี้อยู่ห่างไกลทะเล อุณหภูมิจึงสูงโดยทั่วไปและแห้งแล้ง      

ลักษณะของดิน  เป็นดินร่วนปนทราย  กรมพัฒนาที่ดิน  กระทรวงเกษตรและสหกรณ์  ได้จำแนกดินใน  

ชุดดินบ้านไผ่ กลุ่มชุดดินที่ 41  ความอุดมสมบูรณ์ต่ำ

    ลักษณะของแหล่งน้ำ ไม่มีแม่น้ำที่สำคัญไหลผ่าน แหล่งน้ำธรรมชาติที่สำคัญได้แก่ ลำห้วยแอก ลำห้วย

ตำแย ลำห้วยแซง ลำห้วยอีโซ และลำห้วยม่วง  นอกจากนั้นจะเป็นสระน้ำที่ดำเนินการขุดโดยงบประมาณทางราชการ ประกอบด้วย สระและหนองน้ำจำนวน 30 แห่ง กระจายอยู่ตามหมู่บ้านต่างๆ ของตำบลเมืองพล

   ลักษณะของไม้และป่าไม้    ป่าไม้ เป็นป่าขนาดเล็กในพื้นที่สาธารณะ ป่าชุมชน ส่วนใหญ่ปลูกต้นยูคา การอนุรักษ์หรือปลูกต้นไม้ทดแทนยังมีไม่มาก

2. ด้านการเมือง/การปกครอง

   2.1 เขตการปกครอง   ตำบลเมืองพล มีการแบ่งเขตปกครองเป็น 11 หมู่บ้าน อยู่ในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล ทั้ง  11 หมู่บ้าน ดังนี้

          2.2 การเมือง

               การเลือกตั้ง   องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล มีการเลือกตั้งนายกองค์การบริหารส่วนตำบลและสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพลครั้งล่าสุด เมื่อวันที่  20 ตุลาคม พ.ศ. 2556  และจะครบวาระในวันที่ 19 ตุลาคม พ.ศ. 2560   สรุปผลการเลือกตั้งครั้งล่าสุด

    - ฝ่ายสภาองค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล มีฐานะเป็นฝ่ายนิติบัญญัตติ มีสมาชิกมาจากการเลือกตั้งหมู่บ้านละ 2 คน ตำบลเมืองพล มี 11 บ้าน  มีสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล จำนวน  22 คน

ดังนี้

          - ฝ่ายบริหารองค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล มีคณะบริหารประกอบด้วย นายกองค์การบริหารส่วนตำบล  รองนายกองค์การบริหารส่วนตำบล 2 คน และเลขานุการนายกองค์การบริหารตำบล  1 คน  ดังนี้

      3.  ประชากร

     3.1 ข้อมูลเกี่ยวกับจำนวนประชากร

                  ประชากรในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล มีทั้งสิ้น จำนวน 6,442 คน แยกเป็นชายจำนวน  3,191 คน หญิงจำนวน  3,251  คน   อัตราความหนาแน่นของประชากร  247.76 คนต่อตารางกิโลเมตร   จำนวนครัวเรือนทั้งหมดในเขตพื้นที่รับผิดชอบ 1,432 หลังคาเรือน  ประกอบด้วย 11 หมู่บ้าน ดังนี้

3.2 ช่วงอายุและจำนวนประชากร